Autor
Wiadomo¶æ
Wys³any: 2010-09-20, 21:39 "facet"
Wys³any: 2010-09-21, 15:14 Re: "facet"
ojzu napisa³/a:
Za każdym razem kiedy widzę zestawienie obu płci, występuje słowo jakże powszechne i stosowne - kobieta oraz niepoważne i ordynarne - facet.
Cytat:
IlustracjÄ™ tego zjawiska stanowi ewolucja semantyczna Å‚aciÅ„skiej pożyczki facet (Å‚ac. facetus ‘mężczyzna ksztaÅ‚tny, subtelny, dowcipny’) zaÅ›wiadczonej w polszczyźnie od XIX wieku jako ‘żartobliwe okreÅ›lenie mÅ‚odego mężczyzny’ (SÅ‚SE). SÅ‚owniki współczesne (DorszS, SzymS) notujÄ… omawiany wyraz jako ‘pobÅ‚ażliwe lub pogardliwe okreÅ›lenie mÅ‚odego mężczyzny’. Wprowadzenie elementu oceny negatywnej do struktury ZP dokonaÅ‚o siÄ™ kosztem skÅ‚adników dyferencjalnych ZW: subtelny, ksztaÅ‚tny, dowcipny. Tak dalece przeprowadzona zmiana, polegajÄ…ca na caÅ‚kowitej eliminacji cech dyferencjalnych nastÄ…pić mogÅ‚a na skutek rozwoju treÅ›ci fakultatywnych na tyle ustabilizowanych w potocznej Å›wiadomoÅ›ci, by mogÅ‚y w strukturze ZP peÅ‚niÅ‚ funkcje skÅ‚adników obligatoryjnych.
Zanik elementów kształtny, subtelny, dowcipny wydaje się tłumaczyć zastosowaniem do nich kryterium wartościującego, co wywołać musiało ekspansję negatywnych konotacji i najprawdopodobniej kontekstowego zrównania struktur: młodzieniec kształtny, dowcipny, subtelny z młodzieniec dowcipny, bałamutny, żartowniś, a więc wesołek, niepoważny
-->'maÅ‚o wart’. Element negatywnej oceny z poziomu konotacji przeniknÄ…Å‚ do podstawowej struktury ZP w postaci pogardliwego zabarwienia emocjonalnego, a zanik cech dyferencjalnych ZW doprowadziÅ‚ do generalizacji znaczenia. OpozycyjnÄ… parÄ… dla potocznego facet pog. ‘mÅ‚ody mężczyzna’ staÅ‚y siÄ™ literackie wyrazy kawaler, mÅ‚odzieniec neutralne pod wzglÄ™dem emocjonalnym i stylistycznym. Z czasem zakres użycia wyrazu facet w mowie potocznej znacznie siÄ™ rozszerzyÅ‚, obejmujÄ…c swym zasiÄ™giem każdego mężczyznÄ™, zwÅ‚aszcza nieznajomego, bez wzglÄ™du na wiek. Ostatecznie wyraz utraciÅ‚ pejoratywne zabarwienie i ukonstytuowaÅ‚ siÄ™ jako potoczny odpowiednik leksemu mężczyzna. UtratÄ™ nacechowania emocjonalnego wiÄ…zać można z wprowadzeniem nowej postaci sÅ‚owotwórczej facio o zdecydowanie negatywnym charakterze.
Ostatnio zmieniony przez Damn 2010-09-21, 18:47, w ca³o¶ci zmieniany 1 raz
QukuÅ‚ka napisa³/a:
Ja używam słowa "facet" wtedy, gdy "chłopak" brzmi za gówniarsko a "mężczyzna" za poważnie