Forum m³odzie¿owe e-Mlodzi.com

malwa009 napisa³/a:

zukałam w necie ale wszędzie jest długo. a ja potrzebuje krótko, zwięźle i na temat.

Cytat:

Przyczyny i przebieg powstania [edytuj]

Osobny artykuł: Kalendarium powstania warszawskiego.
Od strony militarnej powstanie byÅ‚o wymierzone przeciwko Niemcom, jednak jego strategicznym celem byÅ‚a próba ratowania powojennej suwerennoÅ›ci, przedwojennego ksztaÅ‚tu granicy wschodniej poprzez odtworzenie w stolicy Polski legalnych wÅ‚adz paÅ„stwowych, bÄ™dÄ…cych naturalnÄ… kontynuacjÄ… wÅ‚adz przedwojennych. MiaÅ‚o to uniemożliwić narzucenie Polsce marionetkowych wÅ‚adz uzależnionych od ZwiÄ…zku Sowieckiego, zainstalowanych w Lublinie jako Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. WystÄ…pienie w Warszawie miaÅ‚o także zanegować ustalony jeszcze przez aliantów na konferencji teheraÅ„skiej pod koniec 1943 nowy porzÄ…dek polityczny w Europie Wschodniej, zgodnie z którym USA i Wielka Brytania zgadzaÅ‚y siÄ™ na prowadzonÄ… przez Józefa Stalina politykÄ™ faktów dokonanych na ziemiach polskich. W Å›wietle tych ustaleÅ„ powstanie warszawskie miaÅ‚o skomplikować podziaÅ‚ na strefy operacyjne w myÅ›l którego Polska znajdowaÅ‚a siÄ™ w strefie operacyjnej ZSRR (przez co wojska aliantów zachodnich ani oddziaÅ‚y pozostajÄ…ce pod ich dowództwem nie mogÅ‚y tu operować – przewidywano przybycie do stolicy spadochroniarzy polskich z zachodu 1 SBS oraz obserwatorów alianckich).
Dnia 29 lipca do warszawiaków zaapelował przez radio moskiewskie Związek Patriotów Polskich nawołując ludność Warszawy do powstania przeciw Niemcom. Komunikaty, będące powtórzeniem tej audycji, nadawała także czterokrotnie dnia 30 lipca 1944 roku (w godzinach: 15.00, 20.55, 21.55, i 23.00) moskiewska Radiostacja im. Tadeusza Kościuszki[5]. W obliczu zbliżania się Armii Czerwonej do Warszawy i okolic, jej sukcesów na froncie i pozytywnej oceny jej możliwości dalszej ofensywy, zdecydowano o wybuchu powstania. Wobec sprzyjającej sytuacji na froncie polscy dowódcy przewidywali, iż powstanie powinno trwać zaledwie kilka dni[6], zaś w rzeczywistości jego walki trwały 63 dni. Straty po stronie polskiej wyniosły około 10 tys. zabitych i 7 tys. zaginionych, 5 tys. rannych żołnierzy oraz 200 tysięcy ofiar spośród ludności cywilnej[7]. Wśród zabitych przeważała młodzież, w tym ogromna większość warszawskiej inteligencji.
Po stronie niemieckiej straty wyniosÅ‚y 10 tys. zabitych, 6 tys. zaginionych, 9 tys. rannych żoÅ‚nierzy, 300 zniszczonych czoÅ‚gów i samochodów pancernych[7]. WedÅ‚ug zeznaÅ„ von dem Bacha, zÅ‚ożonych w 1947 roku w Warszawie, wyniosÅ‚y 10 tysiÄ™cy zabitych oraz 7 tysiÄ™cy zaginionych i 9 tysiÄ™cy rannych – dane te zostaÅ‚y przyjÄ™te przez historiografiÄ™[8].
W dniu wybuchu powstania warszawskiego SS-Reichsführer Heinrich Himmler, powołując się na dyspozycję Hitlera, wydał rozkaz zniszczenia miasta i wyniszczenia ludności cywilnej Warszawy[9]. Rozkaz ten, według zeznań[10] Ericha von dem Bacha w Norymberdze w 1946, brzmiał następująco:
Ujętych powstańców należy zabijać bez względu na to, czy walczą zgodnie z Konwencją Haską, czy też ją naruszają.
Niewalcząca część ludności, kobiety i dzieci, ma być również zabijana.
Całe miasto ma być zrównane z ziemią, to jest domy, ulice, urządzenia w tym mieście i wszystko, co się w nim znajduje[10].
Efektem rozkazu była eksterminacja mieszkańców warszawskiej Woli, jak również masowe mordy w innych dzielnicach Warszawy - zwłaszcza na Ochocie, Mokotowie i ¦ródmieściu - do których dochodziło w szczególności w pierwszych dniach sierpnia 1944 r[11]. Niemieccy dowódcy tolerowali w dodatku gwałty i grabieże[12] dokonywane przez swych podwładnych, a czasem sami brali w nich czynny udział[13]. Skalę mordów ograniczyło częściowe uchylenie rozkazu o eksterminacji przez von dem Bacha (wieczorem 5 sierpnia), ale do doraźnych egzekucji (zwłaszcza na wziętych do niewoli powstańcach) i gwałtów dochodziło w praktyce do ostatnich dni Powstania[14].
Podczas walk zburzonych zostało około 25% zabudowy miasta, a po ich zakończeniu, w wyniku celowego burzenia i palenia miasta przez niemieckie oddziały niszczycielskie (niem. Vernichtungskommando), dalsze 35%. Wobec zniszczenia około 10% zabudowy w obronie miasta we wrześniu 1939 roku i 15% w wyniku powstania w getcie warszawskim, pod koniec wojny około 85% miasta leżało w gruzach. Zniszczony został wielowiekowy dorobek kulturalny i materialny.